Talent czy pracowitość? Pracowitość czy talent?
Jak firmy pozyskują najlepszych i najbardziej perspektywicznych pracowników ?
Posiadają programy talentowe oraz stażowe. Mają rozbudowane programy poleceń pracowników. Uczestniczą w różnych targach. Współpracują z najlepszymi uczelniami. Mają zbudowaną bazę kandydatów i śledzą ich rozwój. Ich marka i renoma sama przyciąga najlepszych z najlepszych.
A kluby sportowe?
Kluby sportowe posiadają mniej rozbudowane struktury rekrutacyjne. W zależności od zasobności portfela bogatsi posiadają sztab obserwatorów (scoutów) a biedniejsi pracowników, którzy dodatkowo się tym zajmują np trener pierwszego zespołu ,asystent trenera lub team manager. Zdarzają się też kluby zatrudniające tylko po znajomości i propozycjach agentów reprezentujących zawodników.
Jakich narzędzi używa się w rekrutacji i na jakie błędy mogą one narażać ?
Jak zmniejszyć koszty rekrutacji i jej błędów?
Co wpływa na ocenę i czego nie bierzemy przy ocenie potencjału kandydata?
Jak rozpoznać talent? Czy istnieje coś takiego jak talent?
A może sukcesy to owoc naszej pracowitości ?
Czy Polska to kraj zabijania kreatywności?
"Identyfikacja talentu to najtrudniejsza część tego biznesu" - Jose Boto, były szef sztabu scoutingowego w Benfice Lizbona
Zauważmy, że nawet samo pojęcie talentu nie jest jednoznaczne i może różnić się regionalnie.
George Sanders w książce "The Rare Find" dzieli talenty na: głośne i ciche.
Głośne to takie, które "widać", to osoby, które wyróżniają się na tle np rówieśników czy zespołu.
Ciche to takie, których nie da się zauważyć na pierwszy rzut oka.
Talenty "ciche" to na pewno miejsce gdzie kluby sportowe jak i przedsiębiorstwa mają najwięcej do nadrobienia w identyfikacji predyspozycji (talentu).
Wiek względny
Ale wielu podobnych do niego prawdopodobnie zniknęło. Badania dr Steve'a Cobleya z Uniwersytetu w Sydney, który przeanalizował 14 różnych dyscyplin sportowych w latach 1984 - 2007, mówią wprost: urodzeni później mają mniejszą szansę na karierę sportową. Efekt ten widać szczególnie w sportach, gdzie siła i szybkość decydują o ocenie potencjału. Zawodnicy, którzy przyszli na świat na początku roku są beneficjentami systemu. Trenerzy otaczają ich opieką i stymulują pozytywnymi bodźcami. I właśnie tutaj sport ma największe rezerwy.
Przeprowadziłem analizę kiedy urodzili się zawodnicy:
TOP 4 sezonu PlugLigi (2019/2020) - ZAKSA, Warszawa, Skra i Jastrzębie
TOP 3 sezonu Młodej Ligi (2014/2015) - Radom, Resovia i Gdańsk
Źródło: opracowanie własne
*Potwierdzać tę tezę może również obserwacja szerokiej kadry juniorów trenera Michała Bąkiewicza z sezonu 2019/2020. Z 16 powołanych zawodników dokładnie 50% urodziło się w pierwszej kwartale roku. (Nie uwzględniłem tego w obserwacji z powodu niskiej liczebności grupy badawczej)
Taką samą zależność zauważył autor "Kopalni talentów". Takie zjawisko jest spowodowane m.in tym, że dzieci urodzone w pierwszym kwartale roku szybciej dojrzewają fizycznie i dlatego zyskują przewagę na tle rówieśników. Jest wielu zawodników, którzy nie grali w reprezentacjach juniorskich a potem stanowili o sile kadr seniorskich. Dlatego powinniśmy grupować grupy młodzieżowe w miarę możliwości według uzdolnień fizycznych a nie wiekowo. Takie podejście nosi angielską nazwę Bio-Banding'u, o którym możemy przeczytać więcej tutaj.
W niwelowaniu błędu związanego z wiekiem względnym oraz większym dostrzeganiu potencjału w zawodnikach z późniejszych kwartałów leży na pewno element, z którego można uczynić przewagę strategiczną na rynku sportowym.
Czy 16 latek, który trenuje od 8 roku życia ma większy potencjał od 16 latka, który trenuje od 5 lat?
30
000 godzin treningu. Według scoutów Ajaxu Amsterdam bardziej niż ilość
godzin treningu liczy się jakość. Uważają także, że ta teza obala mit o
tym, że im wcześniej zaczniesz trenować tym większe sukcesy osiągniesz.
Dużo większa uwagę powinno się zwrócić na ogólny rozwój fizyczny
zawodnika niż na technikę. Przykładem takiej drogi zawodnika jest
zawodnik Atletico Madryt Felipe, który rozpoczął treningi piłkarskie w
wieku dopiero 18 lat oraz znany Jamie Vardy, który po transferze 6 ligi
angielskiej i łącząc do z pracą w fabryce cztery lata później został mistrzem Anglii . Są
to jednak jednostkowe przypadki wyłamujące się schematowi szkolenia.
Na ocenę zawodnika mają wpływ:
Błędy poznawcze
Błędy popełniając scouci i trenerzy od NFL przez siatkówkę aż po piłkę nożną. Nie będę wymieniał tutaj wszystkich błędów, na które narażamy się w codziennym życiu i zawodowym.
Źródło: https://martynazak.com/blog/blad-poznawczy-a-fundraising/
Rozwój
Gdy FC Basel wypożyczało Darko Jevtića do Lecha Poznań, w którym stał się gwiazdą naszej Ekstraklasy nie zrobił tego bez analizy. Do Poznania przyjechał osobiście trener Marko Walker zobaczył infrastrukturę treningową, rozmawiał ze sztabem szkoleniowym Lecha i omawiał ścieżkę rozwoju Jevtica. Na tym nie zakończyło się obserwowanie rozwoju Darko, był regularnie odwiedzany i analizowany (głównie analiza gry w meczach i postępów) - jest to człowiek odpowiedzialny jedynie za wypożyczonych zawodników - rzadka specializacja i bardzo ciekawy trend ze strony Szwajcarskiego klubu. Obecnie Darko Jevtić gra w Rubinie Kazań gdzie przeszedł za 500 tys* (Lech kupił go za 350 tys.) w Rosji - co najlepiej odzwierciedla sensowność pojęcia takich działań.
*kwota była by wyższa gdyby nie fakt kończącej się umowy Jevtica w Poznaniu
Bardzo ciekawą praktyką, z która spotkałem się we Francuskim przedsiębiorstwie, którym pracowałem były co miesięczne rozmowy indywidualne. Twój przełożony, czuwał nad twoim rozwojem oraz kontrolował go. Na takich rozmowach mogłeś poruszyć tematy zawodowe jak i około zawodowe. Przełożony wyznaczał również zadania do wykonania na następną taką rozmowę oraz kontrolował czy poczynione działania w pracy idą w stronę rocznego wyznaczonego celu rozwoju.
Czy Polska to kraj zabijania kreatywności?
Dlaczego Polska źle szkoli piłkarzy? - [...] Posłuszeństwo jest w Polsce ważniejsze od kreatywności. - Richard Grootscholt, były szef akademii m.in Zagłębia Lubin
[...] U graczy z pola rozwija się boiskową kreatywność. - Mateusz Górski piłkarz, który szkolił się w słynnym Ajaxie Amsterdam.
Te dwa stwierdzenia dotyczą piłki nożnej, w siatkówce to kontrowersyjny temat. Myślę, że może coś w tym być ponieważ jedyną pozycją gdzie nie mamy wielkiego wyboru w kadrze w stosunku do innych znacznie lepiej obsadzonych pozycji jest rozegranie. Dobry Polski rozgrywający to deficytowa pozycja w PlusLidze.
Jeśli założymy dla analizy (w Resovii 1/2 rozgrywającego to Polaki 1/2 to obcokrajowiec grali prawie w równej ilości meczy, tak samo sytuacje wygląda w Radiomiu z Kędzierskim i Vincicem, Masny liczony jako obcokrajowiec pomimo Polskiego paszportu)
PlusLiga rozgrywający:
obcokrajowcy: 7
Polacy: 5
TOP 4: 3 do 1 dla obcokrajowców
Jest to jedyna pozycja gdzie jest tak zdecydowana ilościowa przewaga obcokrajowców. Ciekawy jestem skąd wynika taki deficyt na tej pozycji i czy jest to spowodowane naszym szkoleniem a może też mentalnością?
Big data
Kluby i przedsiębiorstwa coraz częściej do analizy kandydatów do pracy wykorzystują dane liczbowe. Platformy typu OPTA, InStat czy DataProjekt dają możliwość pozyskania danych, które na pewno przy odpowiednim użyciu dają przewagę strategiczną oraz co najważniejsze jest pozbawiona dużej ilości błędów poznawczych. Największym problem danych liczbowych jest kwestia interpretacji zdarzeń. Nie dla każdego statystyka przyjęcie pozytywne będzie tak samo interpretowane czy dla analityka piłkarskiego różnica pomiędzy przejęciem a odbiorem piłki. Ważnym aspektem jest umiejętność tworzenia efektywnych wskaźników. Atakujący zdobywający najwięcej punktów w sezonie nie jest najlepszym atakującym (bo mógł rozegrać więcej meczy niż inny zawodnik). Na pewno wyróżniającym się się atakującym będzie atakujący zdobywający ilość punktów obecną w kwantylu 3/4 punktów na set. Jednak taka statystyka nie weźmie pod uwagę sytuacyjności na boisku no kiedy atakujący wolał oprzeć piłkę o blok i pozwolić rozegrać ponownie atak zespołowi. Jednak takie dane przez ograniczenie błędów poznawczych pozwalają zmniejszyć szansę na zatrudnienie nie efektywnego pracownika. Musimy jednak pamiętać, że dane liczbowe oraz cała Big Data nie potrafi oddać zachowania i osobowości człowieka. Nawet testy Belbina czy inne testy psychologiczne są tylko narzędziami wspierającymi w rekrutacji. Dlatego najlepiej takie cechy zaobserwować na żywo.
Dyrektor sportowy Sevilli Monchi wychodzi, z założenia prawidłowości procesu rekrutacyjnego:
braki kadrowe/chęć wzmocnień
wprowadzenie kryteriów do Instat (lub inna platforma statystyczna)
analiza danych
zawężenie się listy kandydatów
poznanie osobowości oraz zachowania zawodników "na miejscu"
ograniczenie listy kandydatów
analiza dopasowania charakterologicznego
zawężenie listy kandydatów
próba zakontraktowania
Coraz więcej osób odpowiedzialnych za zatrudnianie i rekrutację w klubach sportowych łączy dwa narzędzia do obserwacji: dane i obserwację. Co jest moim zdaniem jednym z najoptymalniejszych rozwiązań zarówno rekrutacyjnych jak i kosztowych (pieniężnych).
"Prawdziwym wyzwaniem jest to, aby dostrzec przebłysk geniuszu w kimś, kto jeszcze nie rozkwitł" –Stephen Francis długoletni opiekuj jamajskich lekkoatletów (m.in Usaina Bolta).
Kluby sportowe będą coraz częściej korzystać z nowych trendów i metod. Będą też kreować nowe trendy. Wszystko po to aby uzyskać przewagę strategiczną, która pozytywnie zadziała na wynik sportowy i finansowy. Uważam, że kwestią czasu jest zatrudnienie kogoś z "zewnątrz" do pomocy przy rekrutacji i obserwacji zawodników.
Przy opracowaniu tekstu korzystałem z książki Rasmusa Anarksen'a "Kopalania talentów", artykułów: na weszlo.com: wywiadu z Dariuszem Motałą "Sam sobie dokładałem obowiązków. Obserwowałem nawet Henrika Ojamę" "Talent jest przereklamowany" i "Bunt maszyn. Czy wkrótce komputery będą ustalać taktykę i skład?"